ریشه های دوستى و تعارض ایران و عربستان : از دوره پهلوی تا جمهوری اسلامی
تاریخ انتشار: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۲۰۰۴۱
کتاب "جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی؛ سیاست خارجی، روابط دوجانبه و نظم منطقه اى" منتشر شد.
مشخصات كتاب؛
نویسنده: دکتر مهدی علیخانی
تعداد صفحات: 437 صفحه
چاپ اول، زمستان 1401
ناشر: جهان سیاست
درباره کتاب:
باوجود اينكه تمرکز کتاب بر روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی میباشد، اما این مناسبات فراتر از این دوره و از زمان آغاز روابط در دوران پهلوی مورد بررسی قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در این کتاب، ضمن تشریح «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی»، اهداف و جهتگیریهای دو بازیگر متاثر از ویژگیهای هویتی و ژئوپلیتیکی خود و منطقه، و نیز ویژگیهای ساختار قدرت بینالمللی، بهعنوان بستر این روابط مورد توجه بوده است.
تهران و رياض در روابطی پرفرازونشیب به سر بردهاند. 3 بار «قطع روابط دیپلماتیک» در طول تاریخ مناسبات آنها (یکبار در دوره پهلوی و دو بار در دوره جمهوری اسلامی) شگفتانگیز است. فهم تعارضهای میان تهران و ریاض مستلزم تبیین این روابط و شناسایی عوامل اثرگذار، و نیز تبیین الگوهای رفتاری حاکم بر روابط ایران و عربستان است. این امر میتواند به فهم چرایی دوستیها و همکاریها از یکسو، و چرایی افزایش تنشها و تعارضها از سوی دیگر کمک کند.
در کنار روابط دوجانبه، در هر فصل این مناسبات در سطح منطقهای و براساس روابط متقابل تهران و ریاض با هر یک از کشورهای منطقه و رقابتهای این دو با یکدیگر بهویژه در ارتباط با مسائل و «بحران»های جاری مدنظر بوده است: کشورها، حوزهها و مسائلی چون:
عراق
سوریه
یمن
بحرین
امارات متحده عربی
افغانستان
لبنان
فلسطین
سودان
مصر
قطر
حوزههای خلیج فارس، مدیترانه و آسیای میانه
مساله نفت
روند صلح
مساله حج
شیعیان منطقه
نظم و امنیت منطقهای
مساله هستهای ایران
تروریسم و... .
کنشوواکنشهای تهران و ریاض در قبال یکدیگر، به نظم منطقه غرب آسیا از حوزه خلیج فارس تا حوزه مدیترانه و حتی فراتر از آن شکل داده است. بهایندلیل، در روابط تهران و ریاض فرازونشیبهای بسیاری نهتنها در دوران پس از انقلاب 1357، بلکه در دوران پیش از آن مشاهده میشود که ثبات منطقه و کشورهای آن را متاثر از خود ساخته است.
به این دلیل، این کتاب در پی پاسخ به این مسائل است که چه عواملی روابط ایران و عربستان را تا به این اندازه پرفرازونشیب ساخته اند؟ چرا باوجود تجربههای «همزیستی» و «همکاری»، آنها دچار «چرخه تعارض» میشوند؟ و راهکارهای موثر برای بهبود و تثبیت روابط شان چیست؟
فصل هاى كتاب:
*بررسي روابط ايران و عربستان در دوران پهلوى: از قطع رابطه تا رقابت و همكارى در قالب سياست دوستونى
*بررسي سياست خارجى جمهوري اسلامى ايران و عربستان سعودى براساس ويژگى هاى هويتى، ژئوپلتيكى و ساختار نظام بين المللى، و سياست هاى آمريكا و ايفاي نقش قدرت هايي چون روسيه و چين
*بررسي روابط تعارض آميز ايران و عربستان در دوره جنگ / مبتنى بر همزيستى در دوره هاشمى رفسنجانى/ همكارى جويانه در دوره خاتمى/ تعارض آميز در دوره هاى احمدى نژاد و روحانی و ...
براى تهيه اين كتاب (به صورت آنلاين و مستقيم و با تخفيف ويژه ناشر) به سايت انتشارات جهان سياست به آدرس زير مراجعه كنيد:
https://pwpub.ir/جمهوری-اسلامی-ایران-و-عربستان-سعودی؛-سیاست-خارجی-روابط-دوجانبه-و-نظم-منطقه-ای
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: جمهوری اسلامی عربستان سعودی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی تهران و ریاض
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۲۰۰۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رژیم اسراییل ریشه ناامنی و دشمن مشترک ما است
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: رژیم اسراییل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمیبخشد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پانزدهمین نشست سران اسلامی در بانجول، گامبیا درباره «ارتقای وحدت و همبستگی از طریق گفتگو برای توسعه پایدار» به ایراد سخنرانی پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رئیس، عالیجنابان، خانمها و آقایان.
در ابتدا مراتب خرسندی خود را بابت حضور در این نشست ارزشمند و درکشور زیبای گامبیا ابراز میدارم. از مهمان نوازی گرم دولت و ملت گامبیا تشکر نموده و ریاست این کشور را بر پانزدهمین نشست کنفرانس سران اسلامی تبریک میگویم.
در آغاز سخن، ضمن محکومیت شدید تداوم جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم مقاوم و مظلوم غزه، بر ضرورت تقویت اتحاد و همبستگی بیش از پیش کشورهای اسلامی برای توقف فوری نسل کشی، جنایات جنگی ترکیبی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری، کافی و بدون مانع کمکهای بشر دوستانه به سراسر غزه تأکید میکنم.
بی شک این دوره زمانی نیز با همه مصائب و سختیهای آن بر ملت فلسطین خواهد گذشت، اما چگونگی و کیفیت نقش آفرینی ما دولتهای مسلمان در برخورد با این بحران در تاریخ ثبت و ضبط خواهد شد.
بی تردید قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی و تحریم عملی تسلیحاتی و تجاری ابزار مهمی در توقف نسل کشی اسرائیل در غزه و جنایاتش در کرانه و قدس شریف میباشد. از دولتها و کشورهای مسلمان و آزادیخواهی که در این مسیر اقدام نمودند، صمیمانه قدردانی میکنیم.
تحولات اخیر فلسطین و مقاومت غزه و کرانه بار دیگر ثابت کرد، از بین بردن مقاومت فلسطین و حماس، به عنوان یک حرکت آزادیبخش در مقابل اشغالگر، توهمی بیش نبود. چرا که رژیم اسرائیل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمیبخشد.
تحقق صلح و امنیت پایدار و عادلانه در منطقه تنها از طریق پایان اشغال سرزمین فلسطین، سوریه و لبنان، بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین مادری خود و تضمین تحقق حق تعیین سرنوشت میسر است.
کارزار جهانی حمایت از فلسطین و محکومیت جنایات ضد بشری رژیم صهیونیستی با گذشت هفت ماه از آغاز جنگ همچنان با قدرت ادامه دارد و به دانشگاههای آمریکا، اروپا و سایر کشورهای جهان رسیده است. مدعیان دروغین آزادی بیان در غرب، این صدای اعتراضی وجدانهای بیدار بشری را با سرکوب خشونت آمیز پاسخ میدهند و با دیگر رویکرد استانداردهای دوگانه خود را به نمایش میگذارند.
رؤسای محترم.
افکار عمومی جهان و بویژه جهان اسلام قویاً از ما انتظار دارند تا در نتیجه این اجلاس سران، توصیه و اقدامات مهمی داشته باشیم شامل:
۱- تاکید بر برقراری آتشبس فوری، کامل، بیقید و شرط و دائم در تمام مناطق غزه از جمله در رفح و حتی کرانه باختری؛
۲- رفع کامل محاصره انسانی غزه؛
۳- تبادل اسرا؛
۴- موظف ساختن رژیم اسرائیل به خروج فوری، کامل و غیرمشروط تمامی نیروهای نظامی و تجهیزات آنها از غزه و تضمین بین المللی بازگشت امن مردم به مناطق و اماکن خود؛
۵- اعمال تحریم فوری تسلیحاتی و تجاری علیه رژیم اسرائیل؛
۶- حمایت از قرار موقت الزام آور دیوان بین الملل دادگستری و فراهم ساختن زمینه محاکمه و مجازات تمامی آمران، عاملان جنایات اسرائیل. برای تضمین صلح و امنیت در منطقه و جهان اسلام، باید رژیم سرکش و اشغالگر فلسطین را متوقف، محاکمه و مجازات کرد.
همکاران گرامی.
جهان اسلام اکنون در وضعیت بسیار حساس و پیچیدهای قرار دارد به نحوی که کشورهای اسلامی در تلاش برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار با طیفی از چالشها ازجمله بیثباتی اقتصادی، ناآرامیهای سیاسی، درگیریهای منطقهای، اشغال خارجی، حضور بیگانگان و مداخله قدرتهای فرا منطقهای مواجه هستند. این چالشها تاکنون به تشدید فقر، تضعیف انسجام اجتماعی و اختلال در روند تلاشهای توسعهای منجر شده است.
با این وجود، این چالشها میتوانند موجد فرصتهایی قابلتوجه برای پیشرفت و نوآوری در جهان اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی باشند. میراث فرهنگی غنی، منابع طبیعی متنوع و جمعیت جوان و مستعد کشورهای اسلامی، زمینههای مساعدی را برای پیشبرد طرحهای توسعه پایدار بر اساس شاخصها، معیارها ارزشهای اسلامی فراهم ساخته است.
در این راستا جهان شاهد است که مردان و زنان جوان با استعداد و تلاشگر ایران در مسیر توسعه علم و فناوری بومی شگفتیهای بزرگی آفریده اند. این ظرفیت سرشار در میان همه جوانان کشورهای اسلامی موجود است.
ما بر این باوریم که در راستای تحقق شعار تقویت، اتحاد و همبستگی از طریق توسعه پایدار.
اول- ملتهای اسلامی با تمرکز و سرمایهگذاری در بخش نیروی انسانی، فناوری و زیرساختها میتوانند ظرفیت بزرگ خود را در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار ملل مسلمان به کار گیرند.
دوم- جهت تعمیق سطح همکاریها و تسرّی توسعه پایدار و همهجانبه میبایست شبکه همکاریهای اقتصادی، فنی، توسعهای، تجاری و مالی- پولی میان کشورهای اسلامی در بستر توافقات و سازوکارهای هدفمند و مشترک، بیشازپیش تقویت گردد.
سوم- ایجاد یک پلتفرم اختصاصی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی جهت اشتراکگذاری دانش، تخصص و منابع مرتبط با توسعه پایدار لازمه تحقق طرحهای توسعهای ملل مسلمان است.
چهارم- ارتقای یکپارچگی اقتصادی و تجاری بین کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بر مبنای ارزشها یک ضرورت است.
پنجم- بهکارگیری ابتکارات و نوآوریهای فن آورانه و گسترش تحقیقات علمی به منظور پیشبرد دستور کار تحقق اهداف توسعه پایدار در چارچوب سازمان همکاری اسلامی نیازمند طراحی سازوکاری مناسب میباشد.
جناب آقای رئیس.
بی تردید اهداف مهم توسعه پایدار در هر نقطه از جهان بدون تضمین صلح و امنیت پایدار محقق نخواهد شد. همیاری و همکاری کشورها با شعار «امنیت و توسعه پایدار برای همه» ضرورت و فوریت مییابد.
آقای رئیس، همکاران گرامی، خواهران و برادران.
در پایان مایلم تاکید کنم؛ حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق، بار دیگر چهره واقعی رژیم تروریست اسرائیل را آشکار ساخت.
جمهوری اسلامی ایران با توسل به قاعده حقوقی دفاع مشروع، و پس از نااید شدن از نقش بازدارنده شورای امنیت سازمان ملل- روز شنبه ۱۳ آوریل، پاسخ نظامی حداقلی و محدودی به اسرائیل داد. البته ما با صدای بلند هشدار دادیم در صورت هر گونه ماجراجویی جدید رژیم اسرائیل علیه منافع ایران در داخل و یا خارج، واکنش بعدی ما علیه اسرائیل حداکثری، فوری و کاملاً پشیمان کننده خواهد بود. این تصمیمی تغییر ناپذیر است.
توسل ایران در اعمال حق دفاع مشروع نشان دهنده رویکرد مسئولانه ما نسبت به صلح و امنیت منطقه و جهان میباشد. ما امنیت جهان اسلام و امنیت منطقه را امنیت ایران میدانیم و دست دوستی خود را با دولتهای منطقه و جهان اسلام به گرمی میفشریم. رژیم اشغالگر اسرائیل ریشه نا امنی و دشمن مشترک ماست.
بار دیگر، آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با دولت گامبیا و کلیه دولتهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت ارتقای کارآیی این سازمان در جهان در حال گذار کنونی با هدف تقویت و تضمین منافع مشترک و صیانت از کیان و استقلال سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی اعلام میکنم.
والسلام علیکم و رحمه الله